Dezynfekcja (po polsku dosłownie oznacza odkażanie) – postępowanie mające na celu niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników[1]. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe[1]. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.
Wyniki dezynfekcji zależą od trzech czynników:
drobnoustroju – gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna,
środka dezynfekcyjnego – właściwości chemiczne i fizyczne, stężenie, czas działania,
środowiska – temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej, poziom kationów Ca2+ i Mn2+ itp.
Do dezynfekcji stosuje się metody fizyczne, chemiczne i termiczno-chemiczne[1].
Czynniki fizyczne używane do dezynfekcji:
Para wodna - do dezynfekcji wcześniej oczyszczonego sprzętu, odzieży, unieszkodliwiania odpadów, używa się pary wodnej w temperaturze 100–105 °C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,5–0,45 atm). Pary wodnej pod normalnym ciśnieniem używa się do odkażania m.in. wyposażenia sanitarnego.
Promieniowanie - do odkażania używa się promieni UV o długości fali 256 nm, które niszczą drobnoustroje w powietrzu i na niezasłoniętych powierzchniach.
Czynniki chemiczne używane do dezynfekcji:
czwartorzędowe sole amoniowe
alkohole, np. alkohol etylowy, alkohol izopropylowy
aldehydy, np. formaldehyd, aldehyd glutarowy
związki fenolowe, np. krezol, rezorcynol
biguanidy, np. chlorheksydyna
związki metali ciężkich, np. srebra, miedzi, rtęci
związki halogenowe, np. jodyna, chloramina, jodofory
fiolet krystaliczny (barwnik), mleczan etakrydyny (Rivanol)
utleniacze - nadtlenki, np. H2O2 lub nadmanganiany, np. nadmanganian potasu
tenzydy, np. mydła
kwasy i zasady.
Im dłuższy jest czas działania i im wyższe stężenie środka dezynfekcyjnego (z wyjątkami), tym większa część drobnoustrojów zostanie zniszczona. Ze względu na to, iż środki chemiczne zwykle nie działają w środowisku suchym, ważny jest również stopień ich wilgotności, co jest szczególnie istotne w dezynfekcji powietrza.
Za wikipedia